Chính sách bỏ thuế khoán 2026, và yêu cầu 100% doanh nghiệp kê khai, đóng thuế theo doanh thu thực tế sẽ thay đổi cách vận hành của nhiều hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ. Với quy định mới, doanh thu được tính dựa trên giá bán thực tế (ví dụ: nhập hàng 10, bán 11, thì 11 là doanh thu). Để thích nghi và phát triển trong bối cảnh này, dưới đây là 3 việc nên làm, 2 việc cần tránh, và 1 đúc kết quan trọng để giúp bạn chuẩn bị tốt nhất.

3 Việc Nên Làm Để Chuẩn Bị Cho Chính Sách Thuế Mới

1. Tính Toán Đầy Đủ Chi Phí Trong Giá Bán

Trước đây, nhiều doanh nghiệp nhỏ tính giá bán đơn giản theo công thức: Giá bán = Giá vốn + Lợi nhuận. Các chi phí như mặt bằng, lương cho bản thân hoặc gia đình, và đặc biệt là thuế thường bị bỏ qua. Kết quả, bán hàng với giá thấp (nhập 10, bán 11) dẫn đến lợi nhuận không đủ bù đắp chi phí, chứ chưa nói đến việc đóng thuế.

Giải pháp: Từ 2026, hãy tính giá bán theo công thức đầy đủ:
Giá bán = Giá vốn + Chi phí vận hành + Thuế GTGT (1–5%) + Thuế TNCN (0.5–2%) + Lợi nhuận mong muốn.

• Chi phí vận hành: Bao gồm tiền thuê mặt bằng, lương nhân viên (kể cả bản thân), điện, nước, vận chuyển, v.v.
• Thuế GTGT và TNCN: Tùy thuộc vào ngành nghề và quy mô, cần tính toán chính xác để tránh thiếu hụt.
  Ví dụ: Nhập hàng 10 triệu, chi phí vận hành 2 triệu, thuế GTGT 5% (0.55 triệu), thuế TNCN 1% (0.11 triệu), lợi nhuận mong muốn 3 triệu → Giá bán tối thiểu phải là 15.66 triệu.

Mẹo: Sử dụng phần mềm kế toán đơn giản hoặc bảng tính Excel để theo dõi và tính toán chi phí chính xác.

Ví dụ So Sánh Thuế Khoán 2025 và Kê Khai Thuế 2026

Dưới đây là ví dụ minh họa về một cửa hàng bán lẻ quần áo để so sánh cách tính thuế năm 2025 (thuế khoán) và 2026 (kê khai theo doanh thu thực tế). Bảng đã được sửa để trừ chi phí vận hành ở cả hai năm, đảm bảo so sánh công bằng:

Hạng mục	2025 (Thuế khoán)	2026 (Kê khai theo doanh thu)
Doanh thu hàng tháng	50 triệu (ước tính)	50 triệu (thực tế)
Giá vốn hàng bán	30 triệu	30 triệu
Chi phí vận hành	10 triệu	10 triệu
Thuế phải nộp	1.5 triệu (theo mức khoán cố định)	– Thuế GTGT: 5% × 50 triệu = 2.5 triệu – Thuế TNCN: 1% × 50 triệu = 0.5 triệu Tổng: 3 triệu
Lợi nhuận sau thuế	50 – 30 – 10 – 1.5 = 8.5 triệu	50 – 30 – 10 – 3 = 7 triệu

Giải thích tính toán:

• 2025 (Thuế khoán): Thuế khoán là mức cố định (giả sử 1.5 triệu/tháng), được cơ quan thuế ấn định dựa trên doanh thu ước tính, không yêu cầu ghi chép chi phí vận hành. Tuy nhiên, để so sánh công bằng, lợi nhuận được tính bằng doanh thu (50 triệu) trừ giá vốn (30 triệu), chi phí vận hành (10 triệu), và thuế (1.5 triệu), kết quả là 8.5 triệu.
• 2026 (Kê khai theo doanh thu): Thuế GTGT (5%) và TNCN (1%) được tính trên doanh thu thực tế (50 triệu). Lợi nhuận tính bằng doanh thu (50 triệu) trừ giá vốn (30 triệu), chi phí vận hành (10 triệu), và tổng thuế (3 triệu), kết quả là 7 triệu.
• Chú ý: Ví dụ sử dụng phương pháp trực tiếp (tính thuế trên toàn bộ doanh thu) để đơn giản hóa. Nếu áp dụng phương pháp khấu trừ, thuế GTGT có thể giảm dựa trên hóa đơn đầu vào, nhưng không áp dụng trong ví dụ này.

Nhận xét:

• Năm 2025, thuế khoán thấp hơn (1.5 triệu), giúp lợi nhuận sau thuế cao hơn (8.5 triệu). Tuy nhiên, thuế khoán không phản ánh chính xác doanh thu hoặc chi phí thực tế, có thể dẫn đến rủi ro nếu doanh thu thực tế cao hơn ước tính.
• Năm 2026, thuế cao hơn (3 triệu) do tính trên doanh thu thực tế, khiến lợi nhuận giảm còn 7 triệu. Doanh nghiệp cần điều chỉnh giá bán hoặc tối ưu chi phí để duy trì lợi nhuận mong muốn.

Khuyến nghị: Để đạt lợi nhuận mong muốn (ví dụ: 10 triệu), giá bán năm 2026 cần là: 30 triệu (giá vốn) + 10 triệu (chi phí vận hành) + 3 triệu (thuế) + 10 triệu (lợi nhuận) = 53 triệu.

Xem thêm: Thuế VAT Shopee 2025: Hướng Dẫn Chi Tiết và So Sánh 2024 vs 2025

2. Ghi Chép Chính Xác Nguồn Gốc Hàng Hóa

Mua nguyên liệu hoặc nhập hàng từ bất kỳ ai, hãy ghi lại thông tin chi tiết:

• Tên nhà cung cấp.
• Số lượng, giá cả.
• Hóa đơn, chứng từ (nếu có).

Lợi ích:

• Cơ quan thuế dễ dàng truy vết nguồn gốc hàng hóa, giúp bạn tránh rủi ro pháp lý.
• Bảo vệ doanh nghiệp trước các tranh chấp hoặc kiểm tra bất ngờ.

Mẹo: Lưu trữ hóa đơn điện tử hoặc chụp ảnh chứng từ giấy để dễ dàng quản lý.

3. Theo Dõi Giao Dịch Bán Hàng Chi Tiết

Ghi chép đầy đủ các thông tin giao dịch trong ngày:

• Khách hàng là ai.
• Thời gian bán hàng.
• Hình thức thanh toán (tiền mặt hay chuyển khoản).
• Số tiền cụ thể.

Lợi ích:

• Dễ dàng đối chiếu với cơ quan thuế khi cần.
• Giảm thiểu sai sót trong kê khai doanh thu.
• Tăng tính minh bạch, tạo uy tín với khách hàng và cơ quan quản lý.

Mẹo: Sử dụng sổ tay điện tử hoặc ứng dụng quản lý bán hàng để lưu trữ thông tin một cách khoa học.

2 Việc Nên Tránh Khi Kê Khai Thuế

1. Kê Khai Chống Đối Theo Lời Tư Vấn Không Chính Thống

Nhiều người nghe theo “lời khuyên” từ các nguồn không đáng tin cậy, kê khai thuế qua loa để “cho xong”. Đây là sai lầm nghiêm trọng.

• Hậu quả: Nếu vi phạm, bạn là người chịu phạt, không phải người tư vấn.
• Giải pháp: Tham khảo ý kiến từ kế toán viên chuyên nghiệp hoặc trực tiếp từ cơ quan thuế.

2. Cố Tình Kê Khai Sai

Cố tình khai báo sai doanh thu hoặc chi phí để giảm thuế có thể giúp tiết kiệm trong ngắn hạn, nhưng rủi ro lâu dài là rất lớn.

• Hậu quả: Bị phạt nặng, truy thu thuế, thậm chí ảnh hưởng đến uy tín kinh doanh. Lợi nhuận kiếm được qua nhiều năm có thể không đủ bù đắp.
• Giải pháp: Trung thực trong kê khai, sử dụng phần mềm kế toán để giảm thiểu sai sót.

Đúc Kết: Biến Thách Thức Thành Cơ Hội – Bỏ Thuế Khoán 2026

Mọi thay đổi đều mở ra cơ hội mới. Thay vì lo sợ hay bỏ cuộc trước chính sách thuế mới, hãy:

• Đón đầu: Chuẩn bị sớm, nắm rõ quy định, và áp dụng các phương pháp quản lý tài chính hiệu quả.
• Tiên phong: Doanh nghiệp nhỏ nào thích nghi nhanh sẽ có lợi thế cạnh tranh, đặc biệt khi đối thủ còn lúng túng.

Công thức thành công: Thời cơ (chính sách mới) + Năng lực (quản lý tốt) = Cơ hội vượt lên.

Kết Luận

Chính sách bỏ thuế khoán từ 2026 không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để doanh nghiệp nhỏ chuyên nghiệp hóa hoạt động. Bằng cách tính toán chi phí đầy đủ, ghi chép chính xác, và tránh các sai lầm phổ biến, bạn không chỉ tuân thủ quy định mà còn tạo nền tảng vững chắc để phát triển bền vững.

Hành động ngay hôm nay:

• Xem lại cách tính giá bán của bạn.
• Chuẩn bị hệ thống ghi chép giao dịch.
• Tìm hiểu thêm về quy định thuế tại Cổng thông tin Tổng cục Thuế Việt Nam.

Bạn đã sẵn sàng đón đầu cơ hội từ chính sách thuế mới chưa? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn trong phần bình luận!

CRE: Lê Quang Trường